Vanaf twee tot drie maanden maakt je kind al verschillende klanken en vanaf een maand of vier maakt het allerlei geluidjes (‘uh uh’) en begint het te kraaien. In de eerste jaren van je kind gaat die taalontwikkeling heel snel. Je kind leert taal vooral van zijn ouders, dus je hebt er als ouder veel invloed op. En dus ook als grootmoeder.

Veel praten

Het is belangrijk dat je veel samen praat met je kind. Dat begint al bij het wakker maken. Je groet en knuffelt hem en vraagt of hij lekker heeft geslapen. Bij het verschonen van de luier benoem je dat je de luier gaat verschonen. Benoem alles wat je doet, zo leert je kind de gewone dingen goed begrijpen. Je praat ook met je kind door samen te spelen, voor te lezen en liedjes te zingen. Ik zing van meet af aan voor mijn twee kleinkinderen van een half en anderhalf jaar. Ze waren en zijn altijd heel gefocust en luisteren aandachtig. De oudste neuriet al mee vanaf negen maanden. Dus hoe vaker je dit herhaalt hoe beter, zo leren ze de betekenis van woorden.

Je kind tot 1 jaar

Van zuigeling tot baby van ongeveer 12 maanden ontwikkelt je kind de volgende (non-)verbale taalvoorwaarden: huilen, lachen en kraaien, oogcontact, spelen, lippen, tong en gehemelte, denk bijvoorbeeld aan liptrillen. Maar ook spelen met zijn stem (eenvoudige klanken), luisteren naar de stem van een ander en kijken naar je mond. Ook gaat je kind steeds gevarieerder brabbelen en doet je na. De jongste kleinzoon doet zijn mond wijd open als zijn moeder dat ook doet. Om vervolgens in schateren uit te barsten.
De fase waarin je kind gaat brabbelen, begint zo rond de zeven/acht maanden. Ineens hoor je verschillende klanken met verschillende intonatie (bijvoorbeeld dada, baba, gaga). Aan het einde van zijn eerste levensjaar herkent je kind woorden en reageert hij op de betekenis van die woorden. Dat doet hij bijvoorbeeld door te bewegen, te kijken, met mimiek of door te wijzen.

Je kind van 1 tot 2,5 jaar

De taal van je kind komt nu echt op gang. Je kind zet een grote stap van brabbelen naar betekenisvol taalgebruik. Als ouder hoor je natuurlijk blij de eerste woorden van je kind aan. Langzaamaan worden deze samengevoegd tot zinnetjes van twee of drie woorden. Als je zegt ‘pak het boek’ dan zal hij het pakken. Ook reageert hij op zijn naam. En wanneer je hem vraagt ‘waar zit je neus’ dan zet hij zijn vinger op zijn neus. Mijn neus wordt ook regelmatig aangewezen. Ik zal hem niet meer zo snel vragen om oma’s oog aan te wijzen 😉 Als je kind rond de twee jaar is, zal hij zinnen van twee woordjes zeggen. Bijvoorbeeld ‘poes ook’ als je kind een boterham krijgt.

Je kind vanaf 2,5 jaar t/m 3 jaar

In de periode van tweeënhalf tot vijf jaar breidt de woordenschat zich heel snel uit. Een kind van gemiddeld drie jaar begrijpt gemiddeld al 1250 woorden. Daarvan gebruikt hij actief wel 1000 woorden. Je kind spreekt als driejarige in zinnetjes van drie tot vijf woorden. Deze zinnetjes hebben nog weinig grammaticale structuur. 50% tot 70% van wat je kind op deze leeftijd zegt, is verstaanbaar voor anderen. Ook vertelt hij soms spontaan een verhaaltje.

Je kind van rond de 4 jaar

Je kind spreekt nu in enkelvoudige zinnetjes. De zinsbouw is al beter maar er zijn vaak nog problemen met het meervoud en de vervoegingen van het werkwoord. 75% tot 90% van wat het kind zegt wordt helder en duidelijk uitgesproken en is voor anderen verstaanbaar. Zo kan je kind een verhaaltje navertellen aan de hand van een plaatje.

Zingen

De meeste kinderen vinden het fijn om te luisteren naar iemand die zingt. Als je kind wat groter is, gaat hij graag meezingen. Het is dan leuk én nuttig om gebaren bij het zingen van de liedjes te maken. Zo leert je kind de woorden beter te begrijpen en het maakt het zingen natuurlijk nog leuker.

Vragen of zorgen

Als je vragen of zorgen hebt over de spraak- en taalontwikkeling van je kind, dan kun je altijd terecht bij de jeugdarts of de jeugdverpleegkundige van het consultatiebureau. Hoe eerder hoe beter. Zij kunnen je kind bijvoorbeeld doorverwijzen naar een logopediste of kno-arts.